Kwota wolna od podatku – UK kontra PL
Temat medialny, ale również bardzo namacalny
* Zwrotu „najlepiej” używam tutaj w popularnym znaczeniu, związanym z niechęcią do wypełniania druków i formularzy. Z finansowego punktu widzenia w niektórych przypadkach warto złożyć zeznanie jak najwcześniej.
Dystansując się od dyskusji o tym czy obowiązek zapłaty i sposób ustalania wysokości podatku dochodowego są słuszne, sprawiedliwe i czy jest on dobrze spożytkowany, przyznam się jedynie do poglądu, że podatki trzeba płacić, a w ramach obowiązującego prawa – optymalizować.
Kwota wolna od podatku
W polskiej polityce i polskich mediach, również przed ostatnimi wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi, pojawiają się głosy, że kwota wolna od podatku w Polsce jest zbyt niska, jesteśmy pod tym względem w ogonie krajów europejskich i coś z tym trzeba zrobić.
Kwota wolna od podatku to taka wysokość dochodów, do której nie trzeba płacić podatku dochodowego (obliczony podatek wynosi zero). W Polsce aktualnie jest to kwota 3091 złotych rocznie, co oznacza że dopiero dochód powyżej tej kwoty zostanie obciążony podatkiem dochodowym (np. dla pracowników najemnych wg. stawki 18% dla dochodu do 85.528 złotych, oraz stawki 32% dla dochodów przekraczających tę kwotę). Kwota wolna od podatku w UK w bieżącym roku podatkowym to £11000. Czyli, licząc po pięć złotych za jednego funta, 55000 złotych. Dochody przekraczające tę kwotę opodatkowane są stawką 20% (do kwoty £43000), 40% (do £150000) oraz 45% (ponad £150000).
Faktycznie, w liczbach bezwzględnych, kwota wolna od podatku w Polsce jest niska.
Kwota wolna to nie wszystko
Wydawałoby się, że skoro jest tak pięknie, to efektywna stawka opodatkowania powinna być znacznie niższa w UK niż w Polsce. Ponieważ wcale tego nie odczuwam, a wręcz przeciwnie, postanowiłem to policzyć na dwóch przykładach – osoby osiągającej dochody równe przeciętnemu wynagrodzeniu w każdym z państw, oraz dwukrotności tej kwoty. Uwaga: przyjąłem tutaj, że składki na ubezpieczenia społeczne są podatkiem, nie jest sednem tego wpisu rozstrzyganie czy i ile organy emerytalne będą nam mogły wypłacić za lat 30.
UK [£] PL [zł] [A] przeciętne wynagrodzenie w skali roku 27600 50178 [B] kwota wolna od podatku 11000 3091 [C] składki na ubezpieczenia społeczne 2345 10776 [D] podatek dochodowy 3320 3636 [E] wynagrodzenie netto 21935 35766 [F] efektywna stawka opodatkowania (A-E)/A 20.52% 28.72%
W tym, nieco wyidealizowanym (o tym później) przypadku faktycznie widać istotną różnicę w efektywnej stawce podatkowej – w wysokości 8.20 p.p. Podobne zestawienie dla osoby, która zarabia równowartość dwóch przeciętnych wynagrodzeń:
UK [£] PL [zł] [A] dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w skali roku 55200 100356 [B] kwota wolna od podatku 11000 3091 [C] składki na ubezpieczenia społeczne 4437 21552 [D] podatek dochodowy 11280 8076 [E] wynagrodzenie netto 39483 70727 [F] efektywna stawka opodatkowania (A-E)/A 28.47% 29.52%
Tutaj różnica już jest nieznaczna – w wysokości 1.05 pp – wciąż na korzyść podatników brytyjskich. Tutaj wypadałoby rozpocząć debatę na temat dochodu rozporządzalnego, siły nabywczej, itp. itd – ale o tym napisano już wiele. Ja natomiast chciałbym pokazać pewien element, pomijany w większości wywodów porównujących opodatkowanie dochodów w Polsce i Wielkiej Brytanii.
Wyższa kwota wolna, ale też wyższy podatek od nieruchomości
Council tax to podatek o wysokiej ściągalności, na poziomie 97%. Prosta zasada: mieszkasz – płacisz.
UK [£] PL [zł] [A] przeciętne wynagrodzenie w skali roku 27600 50178 [B] kwota wolna od podatku 11000 3091 [C] składki na ubezpieczenia społeczne 2345 10776 [D] podatek dochodowy 3320 3636 [E] podatek od nieruchomości 1648 466 [F] wynagrodzenie netto minus pod. od nieruchomości 20287 35300 [G] efektywna stawka opodatkowania (A-F)/A 26.50% 29.65% UK [£] PL [zł] [A] dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w skali roku 55200 100356 [B] kwota wolna od podatku 11000 3091 [C] składki na ubezpieczenia społeczne 4437 21552 [D] podatek dochodowy 11280 8076 [E] podatek od nieruchomości 1648 466 [F] wynagrodzenie netto minus pod. od nieruchomości 37835 70261 [G] efektywna stawka opodatkowania (A-F)/A 31.46% 29.99%
Jak widać z tego zestawienia, efektywne stawki podatkowe, biorąc pod uwagę podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne oraz podatek od nieruchomości, są bardzo zbliżone przy przedstawionych założeniach, a przy rosnących dochodach skala podatkowa jest bardziej łaskawa dla polskiego podatnika. Jest to model wysoce niedoskonały, chciałem tu tylko pokazać, że kwota wolna od podatku, nawet wysoka, nie gwarantuje niskich obciążeń podatkowych.
Przygotowując się do emigracji policz dwa razy
Myśląc o emigracji do Wielkiej Brytanii warto mieć na uwadze, że internetowy kalkulator płac nie pokazuje wszystkich obciążeń, które przyjdzie nam ponosić, ani też nie uwzględnia wszystkich czynników, które mogą wpłynąć na wysokość prezentowanych wyliczeń. Dla przykładu rodzina 2+2, mieszkająca w jednym domu, zapłaci tylko jeden podatek od nieruchomości, tak w UK jak i w Polsce. Z kolei ta sama rodzina będzie mogła skorzystać z ulgi prorodzinnej w podatku dochodowym w Polsce, ale ulga tego rodzaju nie występuje w Wielkiej Brytanii. Świadczenie 500+ jest w Polsce przyznawane na drugie i kolejne dziecko bez górnego pułapu dochodowego, z kolei brytyjski Child Benefit charakteryzuje zróżnicowana wysokość świadczenia na pierwsze i kolejne dzieci, a jeżeli jeden z rodziców osiąga dochody powyżej £50000 rocznie, to na koniec roku podatkowego będzie musiał część lub całość tego świadczenia zwrócić (High Income Child Benefit Tax charge) – nawet jeżeli rodzina nie ma żadnego innego źródła dochodu. Więcej o Child Benefit – tutaj. Małżonkowie w Polsce mogą dokonać wspólnego rozliczenia podatku dochodowego, co częstokroć pozwala znacząco obniżyć wysokość zobowiązania podatkowego. W UK funkcjonuje jedynie mechanizm dzielenia się częścią kwoty wolnej od podatku, w bardzo ograniczonym zakresie, o czym pisałem tutaj.
