Czerwone maki
The Poppy Appeal

Tytułem wstępu

W miesiącu listopadzie Anglia mieni się czerwienią maków wpiętych w ubrania, przypiętych do samochodów etc. Dzisiaj chcielibyśmy Wam przybliżyć stojącą za tym ideę, w formie zestawu pytań i odpowiedzi. Potrzebną do tego wiedzę uzyskałam na lekcjach angielskiego, a także od mojej pięcioletniej córki, która napisała tak:

Pytania i odpowiedzi

Co symbolizuje czerwony kwiat maku?

Mak (ang. poppy) upamiętnia tych, którzy zginęli na wojnie. Zwyczaj został zapoczątkowany przez amerykańską nauczycielkę Moina Belle Michael, która sprzedawała jedwabne maki przyjaciołom, żeby zebrać pieniądze dla weteranów. W 1920r. mak został ogłoszony narodowym symbolem pamięci w USA i UK, pierwszy dzień Makowego Apelu (ang. The Poppy Appeal) miał miejsce w 1921.

Jaki powinien być rozmiar czerwonego maku?

W przybliżeniu 7cm od góry czerwonego kwiatu do końca zielonej łodygi i 4 cm szerokości, ale występują w obrocie również inne rozmiary.
Królowa Matka (Królowa Elżbieta, żona króla Jerzego VI, matka obecnie panującej królowej Elżbiety II) nosiła maki bardzo duże, czasami nawet dwa, specjalnie wykonywane dla niej każdego roku. Dlaczego niektóry noszą większe maki to kwestia otwarta. Próba wyróżnienia się z tłumu, demonstracja non-konformizmu? Bez względu na powód, ten czerwony symbol na ubraniu nie pozostaje niezauważony.

W jakim czasie można nosić czerwone maki?

Jest to przedmiot gorącej debaty – wiele osób uważa, że maki należy nosić od pierwszego dnia listopada do Dnia Rozejmu (ang. Armistice Day) – tj. jedenastego dnia listopada Inni przypinają go tylko w tygodniu kończącym się Dniem Pamięci (ang. Remembrance Day), który przypada w niedzielę najbliższą dacie 11/11 – w tym roku był to dzień 13/11/2016. Rzecznik Royal British Legion, fundacji posiadającej prawo do czerwonego maku jako znaku towarowego, oraz zbierającej z wykorzystaniem tego symbolu fundusze, uważa, że maki mogą być noszone od lunchu w dniu Poppy Appeal (w tym roku był to dzień 28/10/2016). Duże organizacje, takie jak np. BBC ustalają wewnętrznie datę od kiedy ich pracownicy mogą nosić maki. Z kolei prezenter telewizji Channel 4, John  Snow, znany jest z tego, że maku… nie nosi, podobno tłumacząc to niechęcią do ulegania makowemu „faszyzmowi”.

Ile funduszy zbiera organizacja British Roal Legion?

W roku obrotowym zakończonym 30/09/2015 przychody z obchodów The Poppy Appeal wyniosły 48,5 miliona funtów, a liczba wprowadzonych w tym okresie do obiegu czerwonych maków to około 40 milionów.

Gdzie należy przypiąć mak – po której stronie?

Zdania są podzielone – niektórzy mówią, że należy go nosić po lewej stronie, tej samej stronie, co serce i odznaczenia wojskowe. Inni mówią, że tylko królowa i rodzina królewska mogą nosić maki po prawej stronie – co nie jest prawdą. Jeszcze inni sugerują, że mężczyźni powinni nosić po lewej, a kobiety po prawej stronie, tak jak tradycyjnie nosi się odznaki i broszki. Rzecznik Royal British Legion odpowiada, że nie ma złej i dobrej strony, a mak należy po prostu nosić z dumą.

Jakiego koloru mak należy nosić: czerwony, biały czy fioletowy?

Czerwony mak jest najbardziej popularny, ale rzadziej spotykany biały mak ma również całkiem długą historię. Znany jest od 1933r., kiedy kobieca spółdzielnia Guild poszukiwała trwałego symbolu dążenia do pokoju i zakończenia wszelkich wojen. Fundacja Royal British Legion nie chciała być kojarzona z produkcją tych białych maków, więc zajęła się tym spółdzielnia Wholesale Society. Nie było ich intencją, aby wprowadzenie nowego symbolu, naruszyło pamięć o tych, którzy zmarli w I wojnie światowej, jednakże wielu weteranów miało poczucie że białe maki umniejszały ich osiągnięcia i znaczenie „oryginalnych” czerwonych maków. Sprawy zaszły tak daleko, że niektóre kobiety w latach 30 XXw. traciły pracę za noszenie białych maków. Krytycy argumentują, że znaczenie czerwonych maków obejmuje również te łączone z białymi makami, więc nie ma potrzeby dla kolejnego symbolu, który przekierowuje przychody od Royal British Legion do innych organizacji. Związek Peace Pledge Union, który obecnie dystrybuuje białe maki szacuje, że w 2006r. sprzedano około 50 tys. białych maków. Twierdzi on również, że dwukrotnie proponował produkcję białych maków Royal British Legion, i dwukrotnie spotkał się z odmową. Spotkać można również maki w kolorze fioletowym, noszone dla upamiętnienie zwierząt – ofiar wojny, i sprzedawane przez fundacje zajmujące się zwierzętami.

Pamięć o angielskich weteranach w Polsce

W Polsce obchodzony jest w wielu miejscach Remembrance Day, m.in. zaobserwować to można na wojennym cmentarzu Wspólnoty Brytyjskiej w Poznaniu, na stoku Cytadeli. Obyczaj wpinania maku w odpowiedzi na akcję The Poppy Appeal prawdopodobnie kultywowany jest przez Brytyjczyków mieszkających w Polsce, m.in. personel dyplomatyczny.

Czerwone maki w Polsce

Przy okazji warto zauważyć, ze w polskiej tradycji wojskowej czerwone maki również mają swoje miejsce – łączone są z bitwą o Monte Cassino, o czym mówi wojskowa pieśń „Czerwone Maki na Monte Cassino”, autorstwa Feliksa Konarskiego, żołnierza II korpusu Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie pod dowództwem generała dywizji Władysława Andersa